Doğanca Mezrası / Gundê Orîtê

Hakkari Merkez Berwar bölgesinde kalan Ördekli (Kotranis) Köyüne bağlı Doğanca (Orîte) Mezrası, Hakkari kent merkezinin Kuzeyine düşüp, kent merkezine 49 kilometre mesafededir. Doğanca (Orîte) mezrasındaki köylülerin kendilerine ait Berçelan Yaylasın da Mêrgezer ve Avînis adında iki yaylaları bulunmaktadır.

Doğanca Mezrası / Gundê Orîtê
 
Hakkari Merkez Berwar bölgesinde kalan Ördekli (Kotranis) Köyüne bağlı Doğanca (Orîte) Mezrası, Hakkari kent merkezinin Kuzeyine düşüp, kent merkezine 49 kilometre mesafededir.
 
Hakkari bölgesinde yıllarca yaşam süren Asurilerin bölgeden ayrılması ile birlikte Berwar bölgesindeki bir çok yerleşim yeri boş kalmıştır.
 
Berwar bölgesi Ördekli (Kotranis) Köyü, Doğanca (Orîte) mezrasındaki Asurilerin bölgeden ayrılmalarından sonra, Doğanca (Orîte) mezrasına ilk olarak gelip yerleşen aile, bu gün Van’ın ilçesi olan Çatak (Şaxê) ilçesi Nodiz bölgesinin Xizirî köyünde kalan Giravi Aşireti, Şewraxayî Kabilesi Mala Şumê ailesinden Ömer, Mehmet, Hüseyin ve Sabri Kaya’dır.
 
Dört kardeş, babaları Şemsettin’in (Şumê) öldürülmesinin ardından, akrabaları Dedo’nun oğulları ile birlikte 1934 yılında Hakkari’nin Kevîj bölgesi Erdanis köyüne gelirler.
 
1937 yılına kadar Erdanis’ta kalan Kaya ailesi, daha sonra Berwar bölgesi Çaltıkuru (Sêvîn) köyüne yerleşirler. 6 yıl Çaltıkuru (Sêvîn) köyünde kalan aile fertlerinden Ömer, Mehmet ve Sabri Kaya 1943 yılında Ördekli (Kotranis) Köyü Doğanca (Orîte) mezrasına gelerek yerleşti.
 
Doğanca (Orîte) mezrasında yerleşen üç kardeşe 21 yıl sonra diğer kardeşleri olan Hüseyin Kaya da 1964 yılında Çaltıkuru (Sêvîn) köyünden gelip buraya yerleşir.
 
AİLENİN SOY KÜTÜĞÜ
 
Mezrada ikamet eden Ömer Kaya’nın iki evliğinden İbrahim, Kamil, Abdulhakim, Abdülmecit, Abdülaziz, Selim, Şükrü, Şaban, Sıtkı ve Müslüm adında 10 oğlu ile Makbule, Meryem, Marya, Sarya, Mahsine, Sakine, Aliye ve Hatice adında da 8 kızı olmuştur.
 
Genç yaşta vefat eden Mehmet Kaya’nın Mustafa, Hacı, Behican ve Feyruz adında 4 çocuğu olmuştur.
 
Hüseyin Kaya’nın da Emin, Farıs, Abuzeyit, Şemsettin, Begiya, Misrin adında 6 çocuğu vardır.
 
En küçük kardeş olan Sabri Kaya’nın ise Kinyas, Senar, Serdar, Şemsettin, Sinan, Aytekin Abdulkerim, Sıdıka, Ayde, Fatma, Rahşan, Binnaz, Gülizar, Çınar, Remziye ve Lebize adında 16 çocuğu vardır.
 
KÖYDE YAŞAM
 
Mezrada yaklaşık 20 hane olan köy sakinlerinin yaşamı, ağırlıklı olarak tarım üzerine olmuştur. Bölgenin sulak ve düz arazilerinin bolluğu ile köylüler yıllarca arazilerine buğday ve hububat çeşitleri ekerek geçimlerini sağladırlar.
 
1980’lı yılların başında küçük ve büyükbaş hayvan besiciliğine de başlayan köylüler, aradan geçen yıllarda tarımdan vaz geçerek sadece hayvan besiciliği yaparak geçimlerini sağlamaya başladılar.
 
1994 yılında köylerin boşaltılmasının ardında Hakkari ve Van’a yerleşen mezra sakinleri 2002 yılında köylere geri dönüşe izin verilmesinin ardında köylülerden bir çoğu mezralarına dönerek kendilerine yeniden ev yaparak hayvancılık yapmaya ve tarlalarını ekip biçmeye başladı.
 
Şu anda yazları yaklaşık 30 haneye ulaşan mezranın hane nüfusu kışın ise 3-4 haneye düşmektedir.
 
YAYLALARI
 
Doğanca (Orîte) mezrasındaki köylülerin kendilerine ait Berçelan Yaylasın da Mêrgezer ve Avînis adında iki yaylaları bulunmaktadır.
 
Yazları bu yaylalara çıkan köylüler, burada hayvanlarını besleyerek son baharda köylerine geri dönmektedirler.
 
TARİHİ YERLER
 
Yıllarca bölgede kalan Asurilerden kalma, Kemala Çayının (Çemê Kemala) üzerinde bulunan ve Doğanca (Orîte) mezrasının Berçelan Yaylası’na bağlantısını sağlayan tarihi bir taş köprünün kalıntıları bulunmaktadır.
 
Bunun yanı sıra yine Asurileriden kalma Kenger vadisi (Nihala Kengerî) karşısında bir gözetleme kulesi bulunmaktadır.
 
Ayrıca mezranın güneydoğusunda kalan ikinci bir tarihi gözetleme kulesi kalıntıları bulunmaktadır.
 
ULAŞIM
 
Hakkari’den araçla Van istikametine 23 kilometre gidildiğinde Erzikî Vadisinden yoldan sol tarafa saparak kuzeybatıya doğru 26 Kilometre gittiğinizde karşınıza çıkacak olan ilk yerleşim yeri Doğanca (Orîte) mezrası olacaktır.
 
KAYNAK: Abdulaziz Kaya 14 Aralık 2020 Doğanca Mezrası Hakkari 

Gold Firmalar